Αν δίναμε περισσότερη προσοχή στα φαγητά που καταναλώνουμε στα σπίτια μας, θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ καλύτερο το περιβάλλον μας και να ενισχύαμε την τοπική οικονομία.
Το παράδειγμα της αλλαγής του πρωινού γεύματος μικρών και μεγάλων είναι χαρακτηριστικό. Ελάχιστοι σήμερα προτιμούν το παραδοσιακό Ελληνικό πρωινό. Αυτό σύμφωνα με τα πρότυπα της Μεσογειακής διατροφής περιλάμβανε σε διάφορους συνδυασμούς ψωμί, αυγά, ντομάτα και τυρί, μέλι και φυσικό χυμό, τσάι του βουνού και γάλα. Σήμερα οι Ελληνίδες μάνες φαίνεται να προτιμούν για τα παιδιά τους, τις «απολαυστικές» και «θρεπτικές» νιφάδες καλαμποκιού, τα γνωστά σε όλους corn flakes.
Πίσω από την κοινή αυτή διαπίστωση και πέρα από την διατροφική αξία που έχει το παραδοσιακό πρωινό σε σχέση με το συνδυασμό «γάλα – corn flakes» κρύβεται μια διαφορετική ερμηνεία της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς του κάθε ανθρώπου. Τα πράγματα είναι απλά. Το κάθε προϊόν που φθάνει στα χέρια μας έχει ένα ενεργειακό κόστος. Το κόστος αυτό αποτυπώνεται στην διαδικασία παραγωγής, μεταποίησης και διανομής του.
Το καλαμπόκι που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των corn-flakes δεν παράγεται στην Ελλάδα. Προέρχεται από καλλιέργειες των ΗΠΑ και της Αργεντινής. Για την παρασκευή των νιφάδων, το καλαμπόκι πρέπει να αναπτυχθεί με μια πολλή δαπανηρή διαδικασία. Στην συνέχεια θα επεξεργαστεί εκ νέου με ζάχαρη, νερό, αλάτι και βύνη. Η επαναθέρμανση, το καβούρδισμα, η προσθήκη βιταμινών, η ψύξη και η συσκευασία ολοκληρώνουν την μακρά διαδικασία που απαιτεί την κατανάλωση υψηλής ενέργειας και πολύτιμων φυσικών πόρων. Ακολουθεί φυσικά το μακρινό ταξίδι προς τον καταναλωτή με αεροπλάνα, πλοία και τρένα που επιβαρύνει το προϊόν με νέα ενεργειακή κατανάλωση.
Η όλη διαδικασία έχει ως τελικό αποτέλεσμα την μεγάλη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν υπερθέρμανση του πλανήτη και συμβάλουν στην κλιματική αλλαγή.
Τα παραδείγματα με τις τροφές δεν έχουν τέλος. Όμως, η στροφή προς μια εναλλακτική κοινωνία δεν είναι απλό πράγμα. Υπάρχει ο κίνδυνος η ανησυχία για το περιβάλλον να γίνει εμμονή και ο ευσυνείδητος καταναλωτής να γίνει οικό-νευρωτικός. Ούτε ισχυρίζομαι ότι μπορούμε να φθάσουμε από την μια στιγμή στην άλλη χώρες όπως η Σουηδία, η οποία εφαρμόζει το eco –labeling σε όλα τα τρόφιμα αναγράφοντας την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται κατά την παραγωγή τους ώστε να στρέψει τους καταναλωτές προς φιλικότερα περιβαλλοντικά προϊόντα.
Έχοντας όμως υπόψη σας το ενεργειακό κόστος κάθε προϊόντος τι λέτε για τα συστατικά του παραδοσιακού Ελληνικού πρωινού; Μα φυσικά το αυτονόητο, ότι δηλαδή όλα παράγονται στην Ελλάδα και πολλές φορές από ντόπιους παραγωγούς σε πολύ καλή ποιότητα και τιμή. Έχουν δε σαφώς μικρότερο ενεργειακό κόστος από τα corn flakes και η κατανάλωση τους στηρίζει την εγχώρια οικονομία.
Τα πάντα όμως είναι θέμα επιλογών του καταναλωτή που σχετίζονται με την σωστή του ενημέρωση, η οποία απουσιάζει σταθερά και μάλλον όχι τυχαία από την Ελληνική κοινωνία. Η ευθύνη φυσικά ανήκει στην πολιτεία και στα θεσμοθετημένα της όργανα που εδώ και χρόνια αντιμετωπίζει την κρίση λες και αυτή δεν αφορά τους ανθρώπους που την βιώνουν. Λες και πρόκειται να ξεπεραστεί μόνο στα χρηματιστήρια, στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας στις «αγορές» αλλά χωρίς την ανασύνταξη της πραγματικής οικονομίας που είναι και το μεγάλο μας πρόβλημα.
Άρης Γαλάτος – Μπαμπάςςς (όπως τον λέει ο γιος του)
