Πολλοί γονείς και μάλιστα νέοι γονείς, Έχουν ένα αμέριστο άγχος για το αν το παιδί τους θα μάθει επιτέλους την αλφαβήτα, αν θα μάθει να γράφει και να διαβάζει για να αγαπήσει το σχολείο και τη μάθηση. Κάποια από αυτούς τους γονείς, με αγάπη πάντοτε προς το παιδί τους, το ωθούν με διάφορα βιβλία ‘εκπαιδευτικά’ να μάθει το αλφάβητο, να γράφει τις πρώτες του λέξεις, χωρίς όμως πάντοτε το παιδί να θέλει να κάνει κάτι τέτοιο εκείνη τη στιγμή ή να μπορεί να το κάνει.
Αγαπημένοι μας γονείς, τι θα λέγατε αν κάποιος σας ενημέρωνε ότι αυτό που κάνετε μπορεί να προβεί καταστροφικό για το παιδί σας; Τι θα λέγατε αν ακούγατε πως η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που στο εκπαιδευτικό της σύστημα έχει εντάξει την γραφή και την ανάγνωση πριν τα έξι χρόνια; Δηλαδή σε καμία άλλη χώρα τα παιδιά δε μαθαίνουν να γράφουν και να διαβάζουν κατά αυτόν τον τρόπο πριν την ηλικία των έξι χρόνων. Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως κανένα παιδί δεν ξέρει να γράφει και να διαβάζει πριν από τα έξι του. Σημαίνει πολύ απλά ότι δεν πιέζουν το παιδί, δεν το βιάζουν να τα μάθει και μάλιστα με τέτοιον αντιπαιδαγωγικό τρόπο που μόνο κακό κάνει στο παιδί. Ένα παιδί αν θέλει και μπορέσει, να κατακτήσει μόνο του το γράψιμο και το διάβασμα, αυτό είναι ένα πολύ ευτυχές γεγονός φυσικά, όπως όλες οι άλλες κατακτήσεις του! Αυτό σημαίνει ότι νευρολογικά ήταν αρκετά ώριμο νευρολογικά έχοντας εξασκήσει καλά όλους τους λεπτούς χειρισμούς που απαιτεί το γράψιμο. Μα πάνω από όλα ήθελε να το κάνει. Δεν το πίεσε κανείς.
Πώς θα νιώθατε εσείς αν κάποιος σας πίεζε να κάνετε πράγματα που δε θέλατε εκείνη τη στιγμή; Μα φυσικά θα αντιδρούσατε. Δε θα θέλατε να συμμετέχετε, θα φεύγατε και μακροπρόθεσμα θα νιώθατε απέχθεια για τη δράση αυτή που σας πίεσαν κάποτε να κάνετε. Ποιος δε θυμάται από τα παιδικά του χρόνια ένα άτομο που ίσως τον πίεσε παραπάνω από ό,τι θα έπρεπε, όπως σε μια τάξη μπαλέτου, ή σε μία ομάδα μπάσκετ, ή ακόμα και στο σχολείο στα μαθηματικά ή στα αρχαία; Τι αποτέλεσμα είχε αυτή η πίεση; Κάποιοι να μισούν τα μαθηματικά, κάποιοι τα αρχαία. Κάποιοι να πιστεύουν πως όλες οι δασκάλες του μπαλέτου είναι ‘κακές’ και πως το μπαλέτο είναι ένας απαίσιος απάνθρωπος χορός.
Το ίδιο πιθανόν, να συμβεί και στο παιδί σας. Δε θα αγαπήσει το διάβασμα με την πίεση ούτε θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μελέτη γενικότερα. Ο εγκέφαλος μας είναι πολύ έξυπνα και σωστά φτιαγμένος και ξέρει τι κάνει. Υπάρχουν λοιπόν οι νευρώνες του εγκεφάλου οι οποίες ωριμάζουν κάτω από κατάλληλες προϋποθέσεις σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα χοντρικά για όλα τα παιδιά. Έτσι λοιπόν πρέπει να αφήσουμε τον εγκέφαλο να κάνει τη δουλειά του, χωρίς να τον πιέσουμε να κάνει κάτι που δεν μπορεί!
Τέλος είναι πολύ σημαντικό να συμβουλεύσουμε τους γονείς για το τι πρέπει τελικά να κάνουν ώστε το παιδί τους να ωριμάσει αρκετά για να καταφέρει όταν το θελήσει να γράψει ή να διαβάσει. Να το αφήσουμε ελεύθερο! Ναι, ακριβώς αυτό. Δεν χρειάζεται να κάνουμε καμία φοβερή διεργασία! Αυτό που θέλει το παιδί είναι το αφήσουμε να κινηθεί ελεύθερο στο χώρο, να εξερευνήσει το σπίτι, να πιάνει διάφορα αντικείμενα με διαφορετικές υφές και διαφορετικά υλικά. Να το αφήσουμε να φάει μόνο του, να πιάσει το κουτάλι ώστε να δυναμώσουν οι μυς των δακτύλων του. Να του δώσουμε ψαλίδι για να μπορεί να κόβει. Ναι! Ψαλίδι για παιδιά! Υπάρχουν. Η κίνηση που κάνουμε με το ψαλίδι είναι ευκολότερη από αυτήν που χρειάζεται για να γράψουμε. Πώς λοιπόν θα μάθει να γράφει αν δεν κινείται; Αν δεν κινεί τα χέρια του; Όσον αφορά το διάβασμα, αν το καλό-σκεφτούμε, τι ακριβώς θέλουμε να μάθουμε στο παιδί; Να αγαπήσει τα βιβλία ως ενήλικας, να μελετά, να βρίσκει ενδιαφέρον σε αυτά, να είναι η πρώτη του πηγή πληροφορίας και ενημέρωσης ή τη στείρα ανάγνωση και παπαγαλία και τη μηδενική κατανόηση αυτών που διαβάζει;
Αν θέλουμε το πρώτο, καλό θα ήταν από μωρό κι όλας να υπάρχουν βιβλία για βρέφη και μικρά παιδιά στο σπίτι. Να του διαβάζουμε βιβλία όποτε μας το ζητήσει. Να διαβάζουμε κι εμείς οι ίδιοι, γιατί το παράδειγμα είναι το καλύτερο μέσο για να δείξεις την αξία ενός πράγματος. Να εξηγήσουμε τη σημαντικότητα του να ξέρουμε να διαβάζουμε. Γιατί είναι σημαντικό; Γιατί μας βοηθά στην καθημερινότητα μας. Οι ταμπέλες στο δρόμο έξω έχουν γράμματα-λέξεις, στο σούπερ μάρκετ στα ράφια, στα μαγαζιά… Μπορείτε να προτρέψετε το παιδί σας να εντοπίσει πού υπάρχουν γράμματα, σύμβολα, λέξεις και ύστερα να συζητάτε τι σημαίνουν. Έτσι με απλά πράγματα και απλές προτροπές στην καθημερινότητά σας, θα βοηθήσετε το παιδί σας να αγαπήσει το διάβασμα. Θα του ‘τραβήξετε’ θετικά την προσοχή. Θα κάνετε το διάβασμα πραγματικά ενδιαφέρον. Σεβόμενοι πάντα τις ανάγκες του χωρίς να προτρέχουμε και να βιαζόμαστε για κάτι που σίγουρα στο μέλλον το παιδί θα κατακτήσει με τον δικό του τρόπο και ρυθμό!
Να θυμάστε πως κάθε παιδί είναι διαφορετικό και να ερμηνεύετε τις καταστάσεις όπως θα τις ερμηνεύατε και σε έναν ενήλικα. Να θέτετε ερωτήσεις στον εαυτό σας: «Εμένα αν με πίεζαν να το κάνω αυτό θα ένιωθα χαρά; Θα αντιδρούσα;» Τότε νομίζω, πως όλες σας οι απορίες θα λυθούν…
