Οι επιπτώσεις του διαζυγίου στο παιδί και οι σχέσεις μεταξύ των γονιών την επόμενη ημέρα
Από την Ίριδα Κρέμερ – Συμβουλευτική Ψυχολόγος
Παντρευτήκατε. Αποκτήσατε παιδιά. Χωρίζετε. Δεν είστε το πρώτο, ούτε το τελευταίο ζευγάρι. Το διαζύγιο δεν είναι η απόλυτη καταστροφή. Είστε όμως μία μοναδική περίπτωση οικογένειας, όπως κάθε οικογένεια είναι. Κι επειδή, ως γνωστόν, σαν γονείς δε θα χωρίσετε ποτέ, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως θα διαχειριστείτε το κομμάτι ‘παιδί‘ στο διαζύγιο.
Πόσο πονάει το διαζύγιο για ένα παιδί;
Ένα διαζύγιο προκαλεί ψυχικό πόνο στα παιδιά. Ένας πόνος που μπορεί να προκληθεί από κάθε έντονη αλλαγή στην ζωή ενός παιδιού. Ίσως ένα σχετικά ‘ήσυχο’ διαζύγιο να είναι λιγότερο βλαβερό στην ψυχική υγεία και την ενήλικη ζωή του παιδιού, σε σχέση με άλλα γεγονότα και συμβάντα που μπορεί να διαδραματίζονται καθημερινά σε ένα σπίτι όταν κλείνουν οι πόρτες. Το πόσο επίπονο θα είναι το διαζύγιο για τα παιδιά σας, καθορίζεται κυρίως από την διαχείριση και των δυο σας, ίσως περισσότερο από το πως θα δράσει και αντιδράσει ο γονιός που ζει καθημερινά με το παιδί. Αν τα μηνύματα που περνάτε στο παιδί σας είναι ότι με το διαζύγιο σας ήρθε το τέλος του κόσμου και η μοίρα σας, μαζί με του παιδιού σας, προμηνύεται σκοτεινή και μαύρη, τότε έχετε στιγματίσει το παιδί σας που πενθεί για μία δική σας προσωπική υπόθεση. Μη ξεχνάτε ότι το διαζύγιο σας έχει επιρροή στα παιδιά σας, αφορά όμως την δική σας ζωή και δεν πρέπει να καθορίζει την ζωή του παιδιού σας.
Σαφέστατα ένα διαζύγιο είναι οδυνηρό και σας φέρνει πόνο, ανατροπή, συναισθηματικά κενά. Χρειάζεστε στήριξη, ανθρώπους να είναι κοντά σας και χρόνο για να περάσετε το πρώτο σοκ και την προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Το παιδί σας σε καμία περίπτωση δε πρέπει να γίνει ο φίλος, ψυχολόγος, ακροατής της δικής σας ψυχικής κατάστασης. Δεν κρύβουμε την αλήθεια στα παιδιά. Το παιδί, σε όποια ηλικία, μπορεί να κατανοήσει και μόνο από την έκφραση του προσώπου σας αν σας κατακλύζει χαρά ή λύπη. Το να βάλετε όμως το παιδί σας στη θέση του ψυχολόγου καθιστά την δική του προσαρμογή στα νέα δεδομένα ακόμα πιο δύσκολη και το καθυστερεί από το να προχωρήσει παρακάτω στη ζωή, στο σχολείο, στην κοινωνικότητα του. Άρα, δεν κρύβουμε την συναισθηματική μας κατάσταση από το παιδί, όμως δεν το κάνουμε κοινωνό του προβλήματος.
Η νέα καθημερινότητα και η σημασία της
Η οργάνωση, το πρόγραμμα και η ισορροπημένη καθημερινότητα είναι σημαντική για να καταλαγιάσουν την όποια συναισθηματική δυσκολία του παιδιού και να του δημιουργήσουν ένα νέο μεν, ασφαλές και σταθερό δε, περιβάλλον που θα νιώσει με το χρόνο ότι μπορεί να ανθίσει και να προχωρήσει παρακάτω. Μη ξεχνάτε ότι είναι πολύ σημαντικό όταν αποφασίσετε να χωρίσετε και πριν συμβεί οποιαδήποτε αλλαγή στην ζωή του παιδιού και την δική σας, να ενημερώσετε το παιδί για όλα τα πιθανά ερωτήματα που μπορεί να έχει σχετικά με το αν θα αλλάξει σπίτι, σχολείο, πότε θα μπορεί να βλέπει τον άλλο γονιό και που μένει, καθώς και πότε μπορεί να επικοινωνεί μαζί του. Εξίσου σημαντικό, η διαβεβαίωση ότι το διαζύγιο των γονέων του δεν ισοδυναμεί με την παραίτηση στο ρόλο του γονέα απέναντι του. Πολλά παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών βιώνουν έντονο άγχος και φόβο μήπως χάσουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, τον γονέα που τα μεγαλώνει και μείνουν μόνα τους χωρίς καμία γονεϊκή φιγούρα.
Κοινωνικά, τα πράγματα είναι πιο «εύκολα» απ’ ότι στο παρελθόν, καθώς σήμερα ο αριθμός διαζυγίων είναι αρκετά αυξημένος και το φαινόμενο συχνό. Για τα παιδιά δεν είναι πια κάτι τόσο ξένο όσο ήταν στις προηγούμενες γενιές. Ίσως στο σχολικό, φιλικό, οικογενειακό περιβάλλον να έχουν ένα ή και περισσότερα παραδείγματα οικογενειών που οι γονείς χώρισαν. Για τα παιδιά είναι πιο εύκολο να δεχτούν μία κατάσταση που την βιώνει ο ξάδελφος τους, ο συμμαθητής τους και βλέπουν ότι δεν άλλαξαν πολλά. Δυστυχώς, ο αριθμός των διαζυγίων που χαρακτηρίζεται από φιλικό κλίμα μεταξύ των γονέων παραμένει μικρότερος σε σχέση με τα ζευγάρια που διαπληκτίζονται έντονα, ακόμα και μετά το διαζύγιο. Μη ξεχνάτε ότι την ένταση αυτή την εισπράττουν και τα παιδιά.
