Το κείμενο αυτό είναι ταυτόχρονα επιστημονική μελέτη και εμπιστευτική επιστολή σε γονείς που σκέφτονται. Απευθύνεται σε συνήθεις γονείς, που μέσα σε συνήθεις οικογένειες ανατρέφουν συνήθη παιδιά. Και στην πορεία συναντούν δυσκολίες, απορίες, προβλήματα, ίσως και αδιέξοδα. Όλο και συχνότερα, αυτοί οι συνήθεις γονείς θέτουν το ερώτημα: “Μήπως το παιδί χρειάζεται ψυχολόγο;”. Η εμπειρία και ο στοχασμός, ωστόσο, με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, κατά κανόνα, τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!
Αυτή η ανοιχτή επιστολή, λοιπόν, εξηγεί με τρόπο κατανοητό τι σημαίνει η σχέση γονιού-παιδιού, τι περιμένει το παιδί απ’ τους γονείς του, πως μπορεί να στέκεται ο γονιός στη θέση του και πως ν’ αντιμετωπίζει τα προβλήματα που εκδηλώνονται με συμμετοχή του παιδιού. Παράλληλα, εκθέτει τη θεμελιώδη λογική και συγκεκριμένες οδηγίες, που μπορούν να υποστηρίξουν την τέχνη του γονιού. Μια τέχνη βασισμένη σε δύο πράγματα που κάθε συνήθης γονιός μπορεί να προσφέρει στο παιδί του: αγάπη και κανόνες.Όπως ακριβώς ανάμεσα στους ανθρώπους υπάρχουν αναπομείωτες βιολογικές ασυμμετρίες δομής, λειτουργίας και θέσης, έτσι υπάρχουν και συμβολικές ασυμμετρίες: Ο στρατηγός δεν είναι την ίδια στιγμή και στρατιώτης. Ο αρχιεπίσκοπος δεν είναι την ίδια στιγμή και νεωκόρος. Ο επιβάτης ενός αεροπλάνου ή ενός πλοίου δεν είναι την ίδια στιγμή και πιλότος ή καπετάνιος – ακόμη κι αν το επάγγελμά του είναι πιλότος ή καπετάνιος… (Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Αν–ό μη γένοιτο– πέσει το αεροπλάνο, οι εφημερίδες δεν θα γράψουν “Σκοτώθηκαν δύο πιλότοι και 100 επιβάτες”, αλλά “Σκοτώθηκε ο πιλότος και οι 101 επιβάτες”.) Ο γιατρός, την ώρα που ασκεί την ιατρική και κάνει διάγνωση ή θεραπεία, δεν είναι την ίδια στιγμή και ασθενής, ακόμη κι αν πάσχει από την ίδια ασθένεια με τον ασθενή του: Δεν του επιτρέπεται να τον προσεγγίζει με οδηγό τη σκέψη “Βρε, τι κακό μας βρήκε και τους δυο ” ή να του πει “Τι να σου πω, βρε άνθρωπέ μου, κι εγώ τα ίδια βάσανα περνάω”… Ο καταδικασμένος δεν είναι την ίδια στιγμή και δικαστής, ακόμη κι αν το επάγγελμά του είναι “δικαστής” και το έγκλημά του συνδέεται με το επάγγελμά του (βλέπε “παραδικαστικό κύκλωμα” και “επίορκους δικαστές”): Η θέση που κατέχει κατά τη δίκη του είναι στο εδώλιο, όχι στην έδρα, ακόμη κι αν το έγκλημά του το διέπραξε όταν βρισκόταν στην έδρα…
Σε κάθε κατάσταση και σε κάθε σύστημα, λοιπόν, ορισμένοι κανόνες καθορίζουν συμβολικές θέσεις και λειτουργίες. Και οι άνθρωποι που μετέχουν στην εν λόγω κατάσταση ή ανήκουν στο εν λόγω σύστημα χαρακτηρίζονται από ορισμένες συμβολικές ιδιότητες, κατέχουν καθορισμένες θέσεις και επιτελούν προσδιορισμένες λειτουργίες. Στο κατεξοχήν συμβολικά θεμελιωμένο σύστημα οικογένεια, αυστηροί κανόνες (με πρωταρχικές τις σχέσεις της συγγένειας και το ταμπού της αιμομιξίας), καθώς και λειτουργικές αναγκαιότητες και σκοπιμότητες (που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες και προβλέψεις) επισημαίνουν κάθε μέλος με ορισμένες ιδιότητες, το τοποθετούν σε καθορισμένη θέση και του υπαγορεύουν προσδιορισμένες λειτουργίες. Οι συμβολικές ιδιότητες, θέσεις και λειτουργίες των μελών μιας οικογένειας είναι ασύμμετρες. Χαρακτηρίζουν μονοσήμαντα κάθε μέλος και δεν μπορούν να του αφαιρεθούν, να μεταβιβαστούν σε κάποιο άλλο ή να ακυρωθούν μονομερώς: Αν κάτι τέτοιο επιχειρηθεί, η οικογενειακή δυσλειτουργία είναι αναπόφευκτη – όπως και οι συνέπειές της, που τις είδαμε.
Πηγή